Cửa võng nhà cổ Nhà cổ là những ngôi nhà lâu năm như nhà thờ dòng họ, từ đường, nhà thờ tổ, đền đã xây dựng từ những năm của thế kỷ 19, 20. Đây là nét văn hóa, kiến trúc độc đáo mang vẻ đẹp cổ kính, trầm mặc mang giá trị tâm linh lớn. Những hoa văn khắc họa trên cửa võng là nét tinh hoa nghệ thuật, truyền thống cần được lưu giữ. Cửa võng là một phần kiến trúc trang trí cho không gian thờ cúng thêm trang nghiêm và cổ kính hơn. Mẫu cửa võng được điêu khắc đường nét hoa văn sắc sảo, sơn son thếp vàng, thếp bạc sẽ làm nổi bật nơi: Thờ phụng của gia đình Nhà thờ dòng họ, nhà thờ tổ nghiệp Đền, chùa, miếu, hay các công trình kiến trúc cổ Thông thường bộ hoành phi câu đối bao giờ cũng đi cùng một diềm gỗ sơn son thếp vàng trang trí cho gian giữa của phòng thờ. Phần điểm xuyết mang tính ước lệ để ngăn cách không gian giữa nhà chính với nơi thờ phụng trong một ngôi nhà cổ này gọi là: Cửa võng. Mẫu Cửa võng đẹp thường làm theo lối chạm thủng, cũng có khi thấy chỉ đục “nẩy nền”. Nhưng dù cách nào, cửa võng cũng là do các nghệ nhân có tay nghề cao đục chạm. Mẫu cửa võng đẹp nhất hiện nay Hiện nay mẫu cửa võng đẹp thường được đục trạm theo những mẫu: chạm hổng hiểu, mai trĩ, tứ linh hóa, tứ linh, cửu long trân châu, thiều châu... Đa số cửa võng như một điểm nhấn của kiến trúc thường được sơn son thếp vàng hoặc thếp bạc phủ hoàng kim. Trải theo thời gian các cửa võng cổ còn đến nay nom rất đẹp mà vẫn giữ nguyên được những đường nét đục chạm và lớp sơn sơn thếp vàng. Mẫu cửa võng đẹp là gì? Cửa võng là loại cửa giả, không có cánh cửa, do ba khung gỗ chính ghép lại tạo hình chữ M. Chính giữa vật dụng được chạm khắc hình đầu rồng, ngọc võng xuống nên gọi là cửa võng, hai bên trang trí hoa văn đối xứng với nhau hình tứ linh, hoa lá cành,… Phân loại cửa võng theo tên gọi: Cửa võng mai điểu Cửa võng rồng hóa mai Cửa võng cửu long tranh châu Cửa võng chiều châu Cửa võng hồng trĩ Cửa võng tứ linh Cửa võng song long chầu nguyệt Cửa võng triện lá dắt Cửa võng ngũ phụng quy mẫu Cửa võng tứ quý … Trong đó, cửa võng Ngũ Phượng quy mẫu lấy hình tượng bốn chim phượng hoàng cùng nhau hướng về mẹ. Theo tích xưa, Ngũ Phượng Quy Mẫu rất quý và đẹp trong văn hóa người Việt, mang ý nghĩa sâu sắc là khi con người đạt đến thành công. Công danh sự nghiệp rạng rỡ phải biết hướng về cội nguồn của mình, không quên nơi mình bắt đầu, cũng như một đạo lý dạy con người về lòng hiếu thảo, khi khôn lớn, trưởng thành phải biết phụng dưỡng cha mẹ. Cửa võng Ngũ Phượng Quy Mẫu chứa đựng sự quyền quý của Phượng Hoàng tôn lên gia thế và sự sinh sôi, sức sống dồi dào của gia đình, dòng họ. Ngoài ra còn có: Cửa võng cửu long tranh châu phù hợp không gian cao, rộng. Loại cửa võng này lấy hình tượng chín Rồng tranh nhau một viên châu thể hiện sức mạnh dồi dào, hùng hồn và vẻ đẹp tráng lệ đặc trưng cho ý chí tái sinh mạnh mẽ. Cửa võng mai điểu: Hình ảnh hoa Mai và chim Điểu là biểu tượng của mùa Xuân, sự khởi đầu tươi mới nhất. Cửa võng hồng trĩ: Mang ý nghĩa lớn về tâm linh của người Việt thể hiện lòng thành kính với ông bà dựa theo sự tích về chim trĩ màu trắng, gọi là bạch trĩ được vua Hùng Vương cống nạp qua Trung Quốc. Ở nơi xa, chim trĩ luôn tìm cây có ngọn hướng về phương nam mới chịu đậu, thể hiện lòng nhớ thương quê nhà tổ quốc Việt Nam. Từ đó, loài chim này là đại diện của sự thủy chung, son sắc, hướng về cội nguồn. Cửa võng Tứ Quý: Tứ Quý bốn loài cây quý Tùng, Cúc, Trúc, Mai đại diện bốn mùa trong năm mang ý nghĩa của ý chí mạnh mẽ, vượt qua mọi gian khổ để đạt tới thành công. Các mẫu cửa võng đẹp là được điêu khắc từ các nghệ nhân thành thạo nghề tạo ra các đường nét hoa văn tinh xảo, nổi bật. Cửa võng sử dụng các hình tượng linh thiêng mang ý nghĩa tâm linh như tứ linh vật Long – Lân – Quy – Phụng, Tùng, Cúc, Trúc, Mai, Trĩ,… Thế nào là cửa võng thờ gia tiên? Cửa võng thờ gia tiên là cửa võng dùng để trang trí cho bàn thờ gia tiên trong gia đình, hay bàn thờ gia tiên trong nhà thờ dòng họ. Cửa võng cùng với hoành phi, câu đối là những đồ thờ cúng tạo cho không gian thờ cúng, đình, chùa,… thêm tính uy nghiêm, trang trọng, cổ kính. Trong không gian thờ cúng mà thiếu đi cửa võng sẽ trở nên trống trãi, lạc lõng thiếu vẻ tôn nghiêm của khu vực thờ phụng. Cửa võng chia làm nhiều loại với kích thước hay nguyên liệu gỗ khác nhau, các loại gỗ dùng làm cửa võng thờ gia tiên thường là gỗ mít, gỗ hương, gỗ gụ, gỗ vàng tâm,… Cửa võng điêu khắc trực tiếp được ưa chuộng và đẹp sắc sảo hơn. Cửa võng được tạo khung, sau đó gắn hoa văn đã được làm sẵn lên bộ khung. Sản phẩm tuy có giá thành không cao nhưng ít được ưa chuộng vì không đẹp bằng loại điêu khắc trực tiếp. Cửa võng có vai trò như bức vách ngăn cách giữa không gian yên vị của tổ tiên với không gian bên ngoài. Vật dụng có những hoa văn tỉ mỉ, sơn son thếp vàng là vật dụng trang trí không thể thiếu trong không gian thờ cúng, chứa đựng nét văn hóa cổ xưa, truyền thống văn hóa lâu đời của người Việt Nam. Người bước vào nơi thờ cúng sẽ đứng trước cửa võng cách khoảng 20cm, khấn nguyện, bái lạy và thắp nhang. Lư hương đặt phía trong cửa võng cách mép ngoài 10 – 15 cm.
