Vì sao giá USD 'chợ đen' đắt hơn tại ngân hàng gần 1.500 đồng?

Tỉ giá USD/VND đang nổi sóng trên thị trường tự do, chênh lệch với giá niêm yết ngân hàng lên mức cao nhất hơn một thập kỷ. Diễn biến này buộc cơ quan quản lý phải vào cuộc siết chặt kiểm soát ngoại hối.

Diễn biến tỉ giá USD/VND những ngày cuối tháng 10 cho thấy xu hướng tăng trên thị trường tự do. Trong khi đó, tỉ giá chính thức và lãi suất liên ngân hàng vẫn được duy trì trong biên độ kiểm soát. Trước biến động này, cơ quan quản lý đang tăng cường phối hợp nhằm bảo đảm ổn định thị trường ngoại hối và tâm lý nhà đầu tư.

Tỉ giá tự do leo thang, chênh lệch kỷ lục với ngân hàng
Đầu giờ chiều 28-10, giá đôla Mỹ trên thị trường tự do tiếp tục leo dốc. Giá mua vào lên mức 27.563 đồng/USD và bán ra 27.713 đồng/USD. Mức này tăng 60 đồng so với sáng nay và là mức cao nhất trên thị trường tự do.

Trong khi đó, tại thị trường chính thức, tỉ giá trung tâm của VND so với USD được Ngân hàng Nhà nước niêm yết 25.095 đồng/USD, giảm 2 đồng so với hôm qua.

Cùng chiều, giá USD tại các ngân hàng thương mại cũng được điều chỉnh giảm nhẹ. Tại Vietcombank, giá đôla Mỹ được niêm yết ở mức 26.079 đồng/USD (mua vào) và 26.349 đồng/USD (bán ra). Trong khi đó, Eximbank giữ nguyên giá mua vào ở mức 26.090 đồng/USD và giảm 2 đồng ở chiều bán ra so với chốt phiên gần nhất, còn 26.349 đồng/USD.


Giá đôla Mỹ tiếp tục tăng trên thị trường tự do, nới rộng khoảng cách so với giá niêm yết tại ngân hàng thương mại. Ảnh minh họa
So với đầu năm nay, giá mua USD tại các ngân hàng tăng đâu đó 3,4%, trong khi giá bán ra chỉ tăng khoảng 2%, tăng từ 790 – 850 đồng mỗi USD. Cùng thời điểm này, giá đôla Mỹ trên thị trường chợ đen tăng khoảng 1.850 – 1.900 đồng/USD, tương ứng tăng đâu đó 7,3%.

Tốc độ tăng không tương xứng này khiến giá USD phi chính thức đắt hơn giá ngân hàng tới 1.470 đồng (chiều mua) và 1.360 đồng (chiều bán). Điều đó cho thấy một cơn sóng ngầm tỉ giá USD/VND đang diễn ra trên thị trường tự do, trong khi tỉ giá chính thức và tỉ giá trung tâm vẫn được duy trì ổn định hơn.

Chênh lệch tỉ giá cao nhất từ năm 2013
Theo dữ liệu từ Công ty chứng khoán Rồng Việt, kể từ đầu năm 2025, giá USD trên thị trường tự do đã tăng mạnh, vượt ngưỡng 27.700 đồng/USD đắt hơn gần 1.500 đồng so với giá đôla Mỹ niêm yết tại các ngân hàng thương mại. Điều này không chỉ phản ánh mức chênh lệch giữa hai thị trường đã lên mức cao nhất kể từ năm 2013, mà còn phát đi tín hiệu về áp lực lớn đối với cung - cầu ngoại tệ trong nền kinh tế.

Theo Rồng Việt, nguyên nhân của đợt biến động tỉ giá này đến từ sự kết hợp của nhiều yếu tố, trước hết là do nhu cầu ngoại tệ tăng khi hoạt động nhập khẩu phục hồi, dòng vốn FDI giải ngân chậm, trong khi tâm lý găm giữ USD quay trở lại do kỳ vọng FED trì hoãn cắt giảm lãi suất.

Tuy vậy, tỉ giá trung tâm do Ngân hàng Nhà nước công bố vẫn chỉ tăng nhẹ, thể hiện quan điểm điều hành thận trọng và chủ động sử dụng các công cụ can thiệp để giảm dao động quá mức.

Theo các chuyên gia, khoảng cách tỉ giá USD/VND giữa thị trường chính thức và thị trường tự do nếu kéo dài có thể tạo ra rủi ro “hai mức giá”. Rủi ro này khiến dòng tiền đầu cơ dịch chuyển và gây áp lực lên thanh khoản ngoại tệ của hệ thống ngân hàng. Trong bối cảnh đó, chính sách điều hành tỉ giá cuối năm được dự báo sẽ tiếp tục linh hoạt, đi kèm với việc bán ngoại tệ kỳ hạn để ổn định thị trường.

Cơ quan quản lý vào cuộc, siết hoạt động ngoại hối tự do
Trước biến động của USD so với VND, Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản gửi Bộ Công an, Bộ Công Thương và Thanh tra Chính phủ, đề nghị phối hợp quản lý chặt hoạt động thị trường ngoại hối.

Cùng thời điểm, NHNN chi nhánh khu vực 2 vừa có văn bản gửi các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép hoạt động ngoại hối trên địa bàn TP.HCM và Đồng Nai, về tăng cường công tác quản lý ngoại hối.

Trong đó, cơ quan quản lý nhận thấy thời gian gần đây, tỉ giá VND và USD trên thị trường không chính thức có biến động, chênh lệch so với tỉ giá trong hệ thống ngân hàng. Để ổn định thị trường, NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại thực hiện nghiêm quy định pháp luật về quản lý ngoại hối.

Đồng thời, NHNN đề nghị các bộ, ngành liên quan tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động mua bán ngoại tệ. Cơ quan này nhấn mạnh việc phối hợp nhằm kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm, nhất là hoạt động mua bán ngoại tệ trái phép và giao dịch trên thị trường “chợ đen”.

Các hành vi vi phạm về hoạt động ngoại hối sẽ bị xử phạt theo quy định tại Nghị định số 88/2019 (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 143/2021).

Theo đánh giá của FiinGroup, áp lực giá USD/VND hiện vẫn còn lớn. Đặc biệt khi mặt bằng lãi suất tiền đồng duy trì ở mức thấp, làm thu hẹp chênh lệch lợi suất USD-VND và gia tăng động lực nắm giữ ngoại tệ.

Dù vậy, công ty chứng khoán KBSV dự báo giá USD/VND sẽ tăng không quá 4% so với cuối năm ngoái. Mức tăng này được kiểm soát nhờ công cụ can thiệp (tiếp tục bán kỳ hạn dự trữ ngoại hối nếu cần) và duy trì lãi suất liên ngân hàng ở mức cao, giữ chênh lệch lãi suất USD-VND dương.

Ngoài ra, áp lực tỉ giá cuối năm cũng sẽ giảm bớt. Nguyên nhân do USD có xu hướng suy yếu khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục lộ trình cắt giảm lãi suất. Đồng thời, nguồn cung ngoại tệ trong nước dồi dào hơn nhờ xuất khẩu tăng tốc và kiều hối về nước cuối quý IV.

XEM TẠI ĐÂY
Nguồn tin: Báo Pháp luật TP.HCM